Trekvaartzone Kampen beste openbare ruimte van Nederland

De Trekvaartzone in Kampen is de beste openbare ruimte van Nederland. Dat is gisteren bekendgemaakt op het Landelijk Congres Openbare ruimte in de Schouwburg Rotterdam. De andere genomineerden voor de Stedelijk Interieur Award Beste Openbare Ruimte waren de Groene Loper op de Technische Universiteit in Eindhoven (TU/e) en De Vijfhoek/Fietsparkeergarage Strawinskylaan in Amsterdam.

Juryvoorzitter Annemieke Fontein, hoofd landschapsarchitectuur van de gemeente Rotterdam: ‘De Trekvaartzone is middels een geweldig proces met toekomstige bewoners tot stand gekomen en excelleert verder in ambachtelijkheid. Dit tezamen heeft gezorgd voor een prachtige openbare ruimte dat zich volgens natuurlijke patronen door het landschap baant.’

In de Trekvaartzone, gelegen tussen een landbouwgebied en de stad, staan natuurontwikkeling en recreatief gebruik voorop. Voorheen werd een wandeling door het gebied verhinderd door de relatief slechte toegankelijkheid van het terrein. Met het nieuwe ontwerp is het mogelijk gemaakt een ommetje te maken langs de verschillende kenmerken van het gebied, en kunnen kinderen er nu volop spelen. De jury beoordeelt de trekvaartzone in Kampen als een plan wat er in eerste instantie niet direct uitspringt, maar wel zeer doordacht en sympathiek is mede omdat het de aanwezige natuurwaarde versterkt.  Er is volgens de jury goed gebruikgemaakt van de bestaande natuur: ‘Het is een ambachtelijk en tegelijk functioneel ontwerp. De vormgeving is natuurlijk en terughoudend. Met bescheiden middelen wordt maximaal effect bereikt. Er is met veel zorgvuldigheid een gebied gecreëerd waar voor elke doelgroep wat te doen is en het water een plek wordt om te verblijven en actief te gebruiken.’

Feiten en cijfers Trekvaartzone Kampen

  1. Ontwerp: TLU landschapsarchitecten
  2. Soort openbare ruimte: Bovenwijkse groenvoorziening, stedelijk uitloopgebied
  3. Omvang: 6.5 hectare
  4. Oplevering: 2019
  5. Eigendom: Gemeente Kampen
  6. Uitvoering: Gemeente Kampen met diverse aannemers
  7. Inrichting: Gemeente Kampen met diverse aannemers, speeltoestellen-leveranciers en brug- en vlonderleveranciers
  8. Beheer: gemeente Kampen
  9. Kosten aanleg: 400.000 euro
  10. Beheerbudget: onbekend

29 inzendingen
De jury selecteerde de 3 genomineerde openbare ruimtes dit voorjaar uit in totaal 29 inzendingen. Na een publieke ondervraging tijdens plenaire pitches op het congres door de finalisten, wezen 165 bezoekers van het Landelijk Congres Openbare Ruimte de Trekvaartzone in Kampen als uiteindelijke winnaar aan.

De andere genomineerden voor de award waren de Groene Loper van de Technische Universiteit in Eindhoven en de Trekvaartzone in Kampen. De vakjury gaf aan dat de genomineerden zeer aan elkaar gewaagd waren en op punten als complexiteit van de opgave en de uitwerking ervan zeer verfijnd zijn. De jury beoordeelde de inzendingen op basis van een drietal criteria ‘functionaliteit’, ‘robuustheid’ en ‘esthetiek’.

Over de twee andere finalisten oordeelt de jury:

Vijfhoek/Fietsparkeergarage Strawinskylaan, Amsterdam
De combinatie van het parkje De Vijfhoek en de eronder gelegen fietsparkeergarage Strawinskylaan, tussen de Zuid-as en de kop van de Minervalaan, vormt een belangrijke kwaliteitsimpuls in de openbare ruimte. Het plan wekt positieve reacties op bij de juryleden en ze was zeer te spreken over de sterk aanwezige burgerparticipatie in dit plan: ‘Mede door het betrekken van omwonenden is de oplossing bedacht de fietsenstalling onder De Vijfhoek te plaatsen waardoor beide onderdelen uitstekend langs elkaar heen eigen functie kunnen uitoefenen’. De jury prijst het ontwerp op functionaliteit, ondanks de hoge complexiteit van het plan. Verassend vond de jury de schakeling die is gemaakt tussen de tamelijk anonieme Zuidas en de woonwijk aangrenzend aan de Vijfhoek, met veel aandacht voor gebruiksmogelijkheden voor omwonenden, werkenden en kinderen. Als laatste is de jury enthousiast over de groenrand in het park, waar je als gebruiker kunt zitten. ‘Er zijn fijne plekken gecreëerd waar mensen elkaar kunnen ontmoeten’, aldus de jury.

Groene Loper, Technische Universiteit Eindhoven
De Groene Loper is een onderdeel in de visie op het toekomstige imago van de campus van de TU/e. MTD landschapsarchitecten is gevraagd om voor de compacte campus een herinrichtingsplan op te stellen, waarvan de Groene Loper een belangrijke structuurdrager is geworden. Dit gebied moet gaan fungeren als een ‘scenic walk’, waar langzaam verkeer elkaar ontmoet. Het plan wekte enthousiasme bij de jury op het gebied van alle drie de criteria. De jury spreekt lovende woorden over het project: ‘Het is knap werk om in zo’n compacte ruimte sense of place en intimiteit te verwezenlijken, maar dat is gelukt’. De jury is unaniem over de esthetische kwaliteit van het ontwerp die past bij de esthetiek van de gebouwde omgeving en zich daarmee onderscheidt. Er is veel aandacht voor het maken van een verblijfsklimaat met goede zitgelegenheden. ‘Juist in een anonieme universiteitsomgeving nodigt de inrichting uit tot ontmoeting en gesprekken’, aldus de jury.

Vakjury
De vakjury van de Stedelijk Interieur Award Beste Openbare Ruimte bestaat uit een zestal professionals die elk op hun eigen gebied gespecialiseerd zijn en daarmee vanuit een eigen invalshoek en achtergrond naar de aanmeldingen hebben gekeken. De jury bestaat uit: Annemieke Fontein (hoofd landschapsarchitectuur bij gemeente Rotterdam, voorzitter) Annette Duivenvoorden (projectleider bij Platform 31); Ben Kuipers (landschapsarchitect en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Tuin- en Landschapsarchitectuur); Hans Karssenberg (directeur-oprichter STIPO); Peter de Bois (architect en stedenbouwkundige, Office4UrbanreSearch) en Peter de Visser (hoofd stadsbeheer gemeente Zoetermeer).

De Stedelijk Interieur Award Beste Openbare Ruimte wordt al jaren uitgereikt. Openbare ruimtes die in voorgaande jaren de Award Beste Openbare Ruimte wonnen zijn: titel wonnen, zijn de Binnenrotte in Rotterdam (2018), de Groene Loper in Breda (2017), Kerckebosch in Zeist (2016), het Kustwerk in Katwijk (2015), het Erasmuspark Rotterdam (2014) en het Wilhelminaplein Leeuwarden (2013).